ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΕΝΟΣ ΓΙΑΝΝΙΩΤΙΚΟΥ ΤΡΑΠΕΖΙΟΥ ΤΟΥ 1812

Το τραπέζι της αρχοντικής οικογένειας Μέντζου στα Ιωάννινα.

«Η ώρα του γεύματος της οικογένειας ήταν συνήθως μεταξύ δώδεκα και μίας...Μαζευόμασταν στην τραπεζαρία και μία υπηρέτρια, κατά τη συνήθεια της Ανατολής έφερνε σε καθέναν διαδοχικά μία μεγάλη λεκάνη με σαπούνι και έχυνε στα χέρια χλιαρό νερό από μία μπρούτζινη κανάτα. Όταν αυτό τελείωνε καθόμασταν στο τραπέζι, που ήταν απλώς ένας κυκλικός ορειχάλκινος δίσκος που ακόμη ονομάζεται «Τράπεζα», τοποθετημένος πάνω σ’ ένα σκαμνί και χωρίς τραπεζομάντηλο ή άλλο εξάρτημα.

Το δείπνο αποτελούνταν γενικά από δέκα ή δώδεκα πιάτα, που σέρβιρε ένας Αλβανός υπηρέτης, ντυμένος με την εθνική του ενδυμασία. Τα πιάτα είχαν κάποια, αν και όχι μεγάλη, ποικιλία και η απαρίθμησή τους ίσως να αρκεί σαν γενικό παράδειγμα της συνήθους σύνθεσης αυτού του γεύματος σε μια ελληνική οικογένεια της ανώτερης τάξης: πρώτα, ένα πιάτο με βρασμένο ρύζι αρωματισμένο με χυμό λεμονιού, μετά ένα πιάτο με κρέας αρνιού λιωμένο από το βράσιμο, άλλο ένα πιάτο με κρέας αρνιού μαγειρεμένο με σπανάκι ή κρεμμύδια και άφθονες σάλτσες, ένα τούρκικο πιάτο με κεφτεδάκια, άλλο ένα τούρκικο πιάτο που μοιάζει με μεγάλο επίπεδο κέικ, εξωτερικά με πλούσιο και λιπαρό πολτό και εσωτερικά με αυγά, λαχανικά και μια μικρή ποσότητα κρέας μετά απ’ αυτό, ένα πιάτο ψητό κρέας αρνιού με σταφίδες και αμύγδαλα, βραστό ρύζι και λάδι, κομμάτια από ομελέτα, ένα πιάτο με λεπτές τηγανίτες από αλεύρι, αυγά και μέλι, ή μερικές φορές αντί γι’ αυτά μικρά κέικ από αλεύρι, καφέ και αυγά και το γεύμα τελείωνε με ένα επιδόρπιο από σταφύλια, σταφίδες και κάστανα. Όταν δεν έχουν ξένους η οικογένεια τρώει από τα πιάτα που έρχονται διαδοχικά στο τραπέζι· αυτό δε γίνεται ακόμη και όταν υπάρχουν ξεχωριστά πιάτα μπροστά τους. Στη διάρκεια του γεύματος πίνουν το λεπτό κρασί της χώρας, όμως ούτε στο φαγητό ούτε όταν πίνουν δε συνηθίζουν οι Έλληνες να πίνουν υπερβολικά.

Όταν απομακρυνθεί ο δίσκος με τα γεύματα, ξανάρχεται η λεκάνη και η κανάτα, συνήθεια που σπάνια παραλείπουν ακόμη και οι κατώτερες τάξεις σ’ αυτή τη χώρα. Μετά από ένα διάλειμμα λίγων λεπτών, μας πρόσφεραν ένα ποτήρι λικέρ και καφέ καθώς και ένα ναργιλέ σε όποιον ήθελε. Τα καλοκαίρι γενικά παίρνουν ένα σύντομο υπνάκο σε αυτή την χώρα...».