Η ΤΑΠΑ ΚΑΙ ΤΑ ΤΑΠΑΣ!

Τρία πράγματα έρχονται στο μυαλό κάποιου όταν σκέφτεται την Ισπανία: Οι ταυρομαχίες, το φλαμένγκο και τα τάπας, αυτά τα μεζεδάκια που τα βρίσκεις παντού, ιδιαίτερα στην Ανδαλουσία που διεκδικεί και την πατρότητά τους. Όμως η προέλευση της ονομασίας τους είναι λίγο παράξενη και μάλιστα προέρχεται από την πολύ γνωστή μας λέξη «τάπα» που την χρησιμοποιούμε και στα ελληνικά με την έννοια που έχει και στα ισπανικά, δηλαδή το «κάλυμμα». Όπως σε κάθε αξιοσέβαστη ιστορία, υπάρχουν πολλοί θρύλοι που σχετίζονται με τη γέννηση των τάπας και οι περισσότεροι είναι συνδεδεμένοι με τον βασιλιά Αλφόνσο XIII (1886 – 1941).
Ο θρύλος λέει ότι ο βασιλιάς, κατά τη διάρκεια μιας επίσημης επίσκεψης στο Κάντιθ, ζήτησε ένα ποτήρι Jerez1 , αλλά εκείνη τη στιγμή το παράθυρο άνοιξε από μια ριπή ανέμου κι έτσι, για να αποφύγει την άμμο που θα γέμιζε το ποτήρι, ο σερβιτόρος έβαλε μια φέτα ζαμπόν πάνω από το βασιλικό ποτήρι. Ο βασιλιάς ρώτησε τον σερβιτόρο γιατί το έκανε, και εκείνος απάντησε, ζητώντας συγγνώμη, ότι αυτό ήταν ένα «τάπα», ένα κάλυμμα, για να αποφύγει την άμμο που θα κατέληγε στο κρασί. Προφανώς στον βασιλιά άρεσε η ιδέα, έφαγε το τάπα, ήπιε το κρασί και παρήγγειλε άλλο ένα, με «ακόμη μια τάπα ,την ίδια με πριν» . Όπως ήταν αναμενόμενο, το ίδιο ζήτησαν και τα βασιλικά μέλη που ήταν με τον βασιλιά και έτσι γεννήθηκε η τάπα! Η ιστορική αλήθεια όμως είναι μάλλον διαφορετικά, καθώς, όπως φαίνεται τα τάπας γεννήθηκαν ως ανάγκη για τους αγρότες και τους εργάτες να καταναλώνουν λίγη ποσότητα φαγητού κατά τη διάρκεια της εργάσιμης ημέρας, προκειμένου να συνεχίσουν να εργάζονται μέχρι την ώρα του μεσημεριανού γεύματος.
Στο διάλειμμα της εργασίας τους χρειαζόταν κρασί, γιατί το αλκοόλ βελτίωνε την διάθεση και τις δυνάμεις τους και τον χειμώνα ζέσταινε τα σώματα τους για να αντιμετωπίσουν τον παγωμένο αέρα του χωραφιού. Έτσι λοιπόν, μια φέτα ζαμπόν ή τυρί χρησιμοποιούταν ως κάλυμμα στο ποτήρι εξυπηρετώντας δύο σκοπούς: να προστατεύσει το περιεχόμενο από έντομα και να προσφέρει λίγη στερεά τροφή. Με τον καιρό η απλή φέτα τυριού ή ζαμπόν εξελίχτηκε σε μια ποικιλία από συστατικά και συνταγές που έφεραν τα σύγχρονα τάπας που πλέον προσφέρονται είτε σε πιάτο, είτε, παραδοσιακά, πάνω από το ποτήρι. Αυτή ήταν η προέλευση της λέξης «τάπας», του μεζέ που χρησιμοποιείται για να καλύψει το ποτήρι του κρασιού.

---

*γλυκό κρασί παρόμοιο με το Sherry ή το Porto από την ομώνυμη πόλη Jerez de la Frontera